Po artykule „Śmigłowce LPR i wojskowe Sokół korzystają z lądowiska stowarzyszenia „Ikar” w Jaśle. Miasto utwardziło drogę oraz plac do bezpiecznego ich startu i lądowania”, który ukazał się na portalu Jaslo4u 7 lipca bieżącego roku, Jasielskie Stowarzyszenie Lotnicze czuje się zobowiązane do zabrania głosu w tej sprawie.
Lotnicze Pogotowie Ratunkowe oraz Szpitalne Oddziały Ratunkowe są elementami systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Aktualnie LPR dysponuje 23 bazami Śmigłowcowej Służby Ratownictwa Medycznego (HEMS – Helicopter Emergency Medical Service). Najbliższa baza znajduje się w Sanoku. Aktualnie w Polsce mamy 271 lądowisk przyszpitalnych, w tym w województwie podkarpackim 15. LPR dysponuje śmigłowcami Eurocopter EC-135 oraz, do transportu na duże odległości samolotami Piaggio P.180 Avanti. Prędkość przelotowa śmigłowca EC-135 to 230 km/h.
Biorąc pod uwagę liczbę wypadków drogowych oraz czas przejazdu karetek z miejsca wypadku do szpitalnych oddziałów ratunkowych, transport śmigłowcem jest jedyną możliwością szybkiego transportu osób poszkodowanych i szybkiego transportu między szpitalnego. Niezaprzeczalną zaletą transportu lotniczego jest jego niezależność od warunków drogowych, korków, remontów dróg i każdego innego możliwego utrudnienia. Lot wykonywany jest praktycznie po prostej od miejsca zdarzenia do szpitalnego lądowiska.
Doświadczamy różnych kataklizmów. Mieszkańcy powiatu jasielskiego zapewne pamiętają powódź w 2010 roku i loty ratunkowe śmigłowców wojskowych.
Ostatnie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2019 roku w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego wymaga (między innymi), aby oddział dysponował całodobowym lotniskiem lub lądowiskiem zlokalizowanym w takiej odległości, by było możliwe przyjęcie pacjentów, którzy znajdują się w stanie nagłego zagrożenia życia, bez pośrednictwa specjalistycznych środków transportu sanitarnego, czyli położonego na terenie szpitala. Dopuszczalne jest jednak położenie lotniska lub lądowiska w takiej odległości, aby transport pacjenta karetką nie przekraczał 5 minut. Karetkę ma zapewnić oddział ratunkowy.
Koszt budowy całodobowego lądowiska przyszpitalnego (naziemnego) to średnio 2 mln złotych, lądowiska wyniesionego (na budynku) to na ogół powyżej 10 mln złotych. Są to dane ogólnie dostępne ze zrealizowanych inwestycji tego typu.
Konstrukcja lądowiska musi mieć zdolność przenoszenia obciążeń dynamicznych w przypadku przerwanego startu śmigłowca o ciężarze 6 ton. Inne wymagania to np. czysta strefa podejścia do lądowania i startu. Te i inne wymagania powodują, że często w kompleksach budynków szpitalnych trudno jest o takie miejsce.
We wrześniu 2011 roku została podpisana umowa pomiędzy Stowarzyszeniem „Ikar” a ówczesnym Burmistrzem Miasta Jasło Andrzejem Czerneckim na lokalizację lądowiska dla samolotów w aktualnym miejscu tj. przy ul. Piłsudskiego (droga nr 28, za dawnym sklepem meblowym VIP).
Teren ten Stowarzyszenie przystosowało do wymogów, jakie musi spełniać lądowisko oraz opracowało instrukcję operacyjną lądowiska. W lutym 2013 roku lądowisko zostało wpisane do ewidencji lądowisk prowadzonej przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Teren lądowiska jest utrzymywany przez Stowarzyszenie w stanie nadającym się do użytkowania praktycznie przez cały rok oprócz krótkiego okresu, kiedy leży śnieg. Na wiosnę każdego roku pas jest wałowany, a w okresie letnim koszony nie rzadziej jak co 7 dni.
Od początku działalności Stowarzyszenie wskazywało, że jest to dobre miejsce na urządzenie lądowiska dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.
W kwietniu 2013 roku doszło do podpisania porozumienia w tej sprawie pomiędzy Szpitalem Specjalistycznym w Jaśle a Stowarzyszeniem „Ikar”. Na szpitalu ciąży obowiązek posiadania całodobowego lądowiska dla śmigłowców. W tym przypadku obowiązek ten spada również na Starostwo jako jego organ założycielski. Należy przypomnieć, że wiele pracy i pieniędzy włożono za starosty F. Miśkiewicza w opracowanie projektu i uzyskanie wszelkich zgód na budowę lądowiska przy ul. Piłsudskiego, włącznie z tym, że w grudniu 2015 roku Rada Miejska Jasła przyjęła uchwałę o zmianie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, w której wyznaczono obszar z przeznaczeniem pod „Teren usług ochrony zdrowia-lądowisko dla śmigłowców sanitarnych”.
Budowę lądowiska dla śmigłowców starostwo przesuwało wraz z przesuwaniem terminów przez Ministra Zdrowia.
W grudniu 2019 roku starostwo wystąpiło z koncepcją budowy lądowiska przy budynku powiatowej komendy policji (ul. Sroczyńskiego). Wymagało to uzyskania terenu od Skarbu Państwa, powtórne uruchomienie całego procesu projektowego i uzgodnieniowego a Rada Miejska w sierpniu 2020 powtórnie zmieniła plan Miejscowego Zagospodarowania Przestrzennego. Oby ten nakład pracy i kosztów nie poszedł do szuflady na kolejne lata i był odkurzany na parę miesięcy przed upływem kolejnego terminu.
Po dwóch zdarzeniach na wiosnę tego roku, kiedy ciężkie śmigłowce wojskowe biorące udział w akcji COVID-19 musiały się przestawiać, ponieważ zapadały im się koła w grunt, zwróciliśmy się do władz miasta o pomoc. I władze miasta nie odmówiły.
Wykonane przez Miasto Jasło utwardzone płytami betonowymi miejsce o wym. 9 x 9 m oraz naprawa drogi dojazdowej, daje możliwość lądowania śmigłowca w dobrych warunkach i bezpieczne przekazanie pacjenta. Ponadto spełniony jest wymóg, stawiany przez rozporządzenie, dojazdu do szpitala w 5 minut. Czas dojazdu karetki do lądowiska był sprawdzony przed laty przez szpital. Koszt tego przedsięwzięcia w wysokości 15 tys. złotych jest niewspółmierny do korzyści.
W przyszłości, gdy powstanie lądowisko z prawdziwego zdarzenia, które jest planowane przy powiatowej komendzie policji, płyty można będzie odzyskać i użyć do innego celu.
Nie chcemy, aby powstało wrażenie, że problem przyszpitalnego lądowiska dla śmigłowców został rozwiązany, bo nie został !
Patrząc na zaawansowanie prac na miejscu obecnie przeznaczonym na lądowisko decyzją władz powiatu jasielskiego, tj. obok budynku policji, jego oddanie do użytkowania od 1 stycznia 2022 roku jest mocno wątpliwe. Nawet gdyby lądowisko było już fizycznie gotowe, to znając średni czas w jakim uzyskuje się odbiór lądowisk przez Urząd Lotnictwa Cywilnego jest to niemożliwe do końca roku. Być może, że bezwarunkowy wymóg posiadania lądowiska przez SOR-y od dnia 1 stycznia 2022 roku po raz kolejny zostanie przesunięty – więc pewnie budowa też. Jeżeli nie, to możliwe że SOR stanie się izbą przyjęć.
Zwracamy uwagę, że z lądowisk śmigłowcowych zlokalizowanych na terenie szpitala nie da się skorzystać do celów innych niż medyczne.
Uwzględniając powyższe i mając na uwadze dobro i bezpieczeństwo społeczeństwa, Zarząd Powiatu powinien w końcu doprowadzić do wybudowania lądowiska zgodnego z rozporządzeniem Ministra Zdrowia.
Dziękujemy władzom Miasta Jasło za wykonanie betonowej płyty służącej za tymczasowe lądowisko dla śmigłowców, które będzie służyło bezpieczeństwu mieszkańców powiatu i niosącym pomoc załogom LPR.
Zarząd Jasielskiego Stowarzyszenia Lotniczego „Ikar”
