Troska o zabytki ma dla jaślan szczególne znaczenie. Niewiele jest miast, które w tak dużym stopniu doświadczyły wojennej pożogi. O historii miasta, które przed wybuchem II wojny światowej nazywane było “perłą Podkarpacia” świadczą dziś jedynie nieliczne relikty przeszłości w postaci kamienic, świątyń, czy też pomników. Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków są doskonałą okazją do zwrócenia naszej uwagi na zasadność zachowania dziedzictwa kulturowego Jasła i jego mieszkańców dla kolejnych pokoleń.
Zachowanie zabytków, które posiadają określoną wartość historyczną, artystyczną lub naukową leży nie tylko w interesie w interesie wyspecjalizowanych instytucji, lecz całego społeczeństwa. Polacy zdają sobie sprawę z tego, że ochrona zabytków jest bardzo ważna. Świadczą o tym choćby wyniki badań opinii publicznej przeprowadzone przez firmę badawczą IPSOS we wrześniu 2022 r. na zlecenie Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. Z lektury raportu wynika, że dla 78% Polaków ochrona zabytków jest ważna.
Postawa mieszkańców Jasła, organizacji społecznych działających na terenie naszego miasta, instytucji publicznych i przedsiębiorstw w pełni odzwierciedla ogólnopolski trend. Wystarczy wspomnieć, że od ponad dekady Społeczny Komitet Ochrony i Renowacji Zabytków Cmentarza przy ul. Zielonej w Jaśle, przy wsparciu Urzędu Miasta w Jaśle organizuje kwestę na ratowanie zabytków starego cmentarza. Tylko w ubiegłym roku zebrano kwotę 22 600 zł. Środki te zostaną przeznaczone na renowację pomnika nagrobnego z początku ubiegłego stulecia, z rzeźbą Matki Boskiej Apokaliptycznej, na grobie Bronisławy Steligi.
Pamięć zbiorowa mieszkańców Jasła jest silnie związana z zabytkami nieruchomymi, które stanowią integralny element miejskiego krajobrazu. Obiekty sakralne, w tym świątynie i kapliczki, kamienice lub ich pozostałości, dawne budynki administracyjne, czy też pomniki pełnią rolę swoistego rodzaju pomostów łączących przeszłość z teraźniejszością. Każde działanie, którego celem jest przywrócenie jasielskim zabytkom dawnej świetności zasługuje zatem na wsparcie.
W ostatnich latach konsekwentnie sięgaliśmy po środki finansowe od podmiotów zewnętrznych na realizację zadań własnych z zakresu ochrony zabytków. Za doskonały przykład może posłużyć pozyskanie dofinansowania na przeprowadzenie prac konserwatorskich kaplicy rodziny Lisowieckich na Starym Cmentarzu. W 2021 r. Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu przekazał na ten cel dotację w kwocie 35 tys. zł. Łączny koszt prac wyniósł 67,8 tys. zł. W kolejnym roku otrzymaliśmy od PWKZ w Przemyślu i Marszałka Województwa Podkarpackiego po 10 tys. zł. Łączny koszt prac wyniósł 38,9 tys. zł
W 2023 r. Miasto Jasło otrzymało dofinansowanie do przeprowadzenia prac konserwatorskich trzech obiektów zabytkowych w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. W dwóch edycjach programu złożyliśmy łącznie 10 wniosków. Trzy z nich uzyskały dofinansowanie:
– prace konserwatorskie zespołu Kościoła farnego i dzwonnicy w Jaśle,
– wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich zabytkowej bramy cmentarza komunalnego w Jaśle przy ul. Zielonej,
– remont dachu zabytku przy ul. Wyspiańskiego 4.
Wartość wszystkich trzech zadań opiewa na łączną kwotę 1 077 093,75 zł, w tym dofinansowanie 1 055 551,87 zł. Prace remontowe dachu zabytkowego budynku mieszkalnego przy ul. Wyspiańskiego zostały już zakończone. Wciąż trwają prace konserwatorskie dzwonnicy przy jasielskiej Farze oraz prace restauratorskie zabytkowej bramy Starego Cmentarza.
W Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Jasła ujętych jest 260 zabytków nieruchomych.
